فلز نقره با ارزش بالا و خواص فراوان موجب شده طی سالیان دراز میان فرهنگ های بسیاری مورد استفاده قرار بگیرد. نقره دارای پیشینه درخشانی است و به عنوان یک عامل ضد میکروبی قوی در مبارزه با عفونت و کمک به پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا، بهبود زخم و سایر بیماری ها بکار می رود .
از زمان های قدیم انسان ها در تلاش بوده اند که از سنگ های قیمتی و مواد معدنی با ارزش در ساخت جواهرات و زیور آلات استفاده کنند. در حال حاضر نقره یکی از جواهرات محبوب و پرطرفدار در کل دنیا محسوب می شود.
فلز نقره با ارزش بالا و خواص فراوان به عنوان یک فلز پایه در جواهر سازی بکار می رود، و نسبت به سایر فلزات کاربرد بیشتری دارد .
منافع و خواص بی شمار موجود در نقره آن را به یک فلز بی نظیر و منحصربه فرد برای جواهرسازی تبدیل کرده است.
نقره دارای رنگ سفید ملایم بوده و توانایی انعکاس، انتقال گرما، الکتریسیته و همچنین صیقل کاری و جلا را دارا می باشد. که در بسیاری از این موارد از فلزات مشابه خودش بیشتر بالاتر می باشد.
نقره خالص که 100 درصد نقره باشد برای کارهای جواهرسازی و نقره کاری بسیار نرم میباشد و این نرمی سبب می شود که شکننده و غیر مستحکم باشد، برای از بین بردن این مشکل نقره را با فلزات دیگر ادغام می کنند تا از استحکام بیشتری برخوردار شود، معمولا با فلزاتی چون مس و برنج و فودیوم و… ادغام می شود.
با ادغام نقره با فلزات دیگر عیار نقره بدست می آید که در واقع اعداد 925 عیار یا 950 عیار و…
از همین ادغام نقره با فلزات دیگر بوجود می آید.
925 عیار یعنی از 1000 واحد آلیاژ بدست آمده از ادغام نقره با فلزات دیگر 925 واحد نقره و 75 واحد فلز دیگری می باشد.
یا مثلا 950 عیار یعنی از 1000 واحد آلیاژ بدست آمده 950 واحد نقره و 50 واحد فلز دیگری می باشد که در این آلیاژ به کار رفته است .
دلایل آبکاری نقره
علت سیاه شدن نقره برای این است که سطح نقره با مواد مختلفی مانند اکسیژن، گوگرد و حتی نمک معلق در هوا واکنش نشان داده و تیره می‌شود و گاها لکه‌های زردرنگی در آن پدیدار می شود. اگرچه نقره خالص در دمای محیط تیره نمی‌شود ولی به دلیل ترکیب مس و برنج و … با نقره ممکن است نقره به مرور تیره شود. در قسمت بالا ذکر کردیم نقره خالص را نمیتوان در جواهرسازی استفاده نمود(بدلیل نرمی و شکنندگی بالا) .
برای خیلی از خریداران نقره دغدغه سیاه شدن این جواهرات حائز اهمیت می باشد.
برخی از افراد فکر میکنن جواهراتی که از نقره ساخته می شوند نباید سیاه شوند و اگر سیاه شوند نقره نمی باشند که این دیدگاه کاملا غلط می باشد، نقره خالص که 100 درصد نقره باشد در معرض هوا تغییر رنگ نمی دهد و کاملا سفید می ماند ولی همان گونه که در بالا ذکر شد از نقره خالص نمی شود در جواهرات استفاده کرد چون بسیار نرم و شکننده می باشد.
وقتی نقره را با عیار می سازند. اینجاست که آلیاژ بدست آمده ممکن است در سیاه شدن نقره تاثیرگذار باشد.
یعنی اگر نقره با فلزاتی چون مس و برنج ادغام شود ممکن است به مرور زمان در معرض هوا سیاه شود، ولی اگر از فلزاتی گران تر چون فودیوم در ساخت عیار نقره استفاده شود بندرت نقره سیاه می شود .
بیشتر جواهرات موجود در بازار ایران که پایه نقره دارند با عیار 925 ساخته می شوند و معمولا آلیاژ بدست آمده با ترکیب مس و برنج بدست می آید .
پس نقره ممکن است در معرض هوا در شرایط ها خاص هم تغییر رنگ داشته باشد که برای جلوگیری از این تیرگی از ابکاری استفاده می کنند،
به اینصورت که از آبکاری های بعنوان روکشی برای حفاظت از نقره در برابر سیاه شدگی استفاده می شود .
نحوه استفاده از جواهرات نقره
نحوه استفاده درست از جواهرات نقره در دوام و ثابت بودن رنگ نقره نیز تاثیر مستقیم دارد
جواهراتی چون انگشتر اگر مدام استفاده شوند و در انگشت باشند سیاه نمی شوند مگر اینکه با شوینده های قوی مثل تیرک، و انواع سفیده کننده ها در تماس باشد که سیاه شوند، انگشتر وقتی داخل انگشت باشد با تماس و برخورد با اطراف خود و همچنین شست وشوی مداوم دست ها سفید می ماند، معمولا انگشترهایی که کمتر استفاده می شوند و در کمد نگهداری می شوند در معرض هوا تیره می شوند، این مورد را در ویترنین مغازه های نقره فروشی هم می توان دید که برخی از انگشترهای داخل ویترین هم کدر و سیاه شده اند .
جواهراتی مثل گردنبند که در تماس مستقیم با بدن می باشند بیشتر در معرض سیاه شدن هستن البته برای کسانی که عرق بدنشان شورتر(یا اسیدی) می باشد. این افراد در بیشتر موارد گردنبندشان سیاه می شود.
برای استفاده بهتر از گردنبند ها بهتر است تمامی افراد قبل از حمام این جواهرات خود را از خود جدا نمایند تا از آسیب ناشی از مواد شوینده در داخل حمام در امان باشند .
تشخیص نقره اصل
در مجموع اینکه عده ای نقره را فقط با سیاه نشدن می سنجن کاملا در اشتباه هستن چرا که همان گونه که در بالا آوردیم سیاه شدن نقره های عیار دار امری طبیعی هست .
عده ای از حک شدن یا نشدن عیار روی جواهرات نقره می خواهند نقره بودن را تشخیص دهند که این کار هم کاملا اشتباه است، البته که عیار روی جواهرات اگر باشد بهتر هست ولی صرف اینکه روی جواهری عیار حک نشده باشد نتیجه بگیریم که آن جواهر نقره نیست کاملا اشتباه است و بلاعکس ممکن است روی جواهری عیار هم حک شده باشد ولی ممکن است نقره نباشد .
تمیز کردن نقره
سیاه شدن نقره در بسیاری از موارد خیلی راحت قابل تمیز شدن می باشد.
به این صورت که باید اصطحکاک لازم برای گرم شدن جواهر فراهم شود تا تمام جرم ها و میکروب هایی که روی نقره را پوشانده از نقره جدا شوند.
بهترین کار پرداخت و جلا می باشد که در نقره سازی ها و نقره فروشی ها انجام می شود.
روش دوم استفاده از محلول های نقره پاک کن هست که در ابزار زرگری فروشها پیدا می شود، و میتوان با استفاده از این محلول ها جواهرات را تمیز کرد که در این روش نباید جواهراتی را که نگین فیروزه دارند یا نگین های خیلی حساس روی جواهرات سوار می باشد را در محلول انداخت چرا که ممکن است باعث تغییر رنگ نگین شود .
مدت زمان گذاشتن جواهر داخل محلول حدود یک دقیقه می باشد، که بعد از در آوردن جواهر از محلول با استفاده از مسواک با محلول باقی مانده روی جواهر بکشین و سپس جواره خود را شسته و مسواک را هم بشویید و بعد از آن با کمی مایع ظرفشویی روی جواهر را با مسواک تمیز شده بکشین سپس جواهر را تمیز شسته و خشک نمائید.
با این روش هم جواهرتان مثل روز اول سفید می شود .
همچنین اگر جواهر شما سیاه شده و روی جواهر نگین کاری های ریز یا ظریف کاری ندارد. با روش کاملا ساده می توان سفید کرد به این صورت که : مثلا انگشترهای مردانه و جواهرات بدون مخراجکاری را می توان با کشیدن روی فرش یا موکت و داغ شدن انگشتر میکروب ها و سیاهی ها را از جواهرتان جدا نمائید .