مخراجکاری یا مرصع کاری

مخراجکاری جواهرات یکی از فرآیندهای مهم در صنعت جواهرسازی است که به وسیله‌ی متخصصانی به نام مخراجکار یا گراور انجام می‌شود. این هنرمندان با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلف، جواهرات را با طرح‌ها و نقوش مختصر و زیبا تزیین می‌کنند. مخراجکاری جواهرات عمدتاً به منظور ایجاد زیبایی، الهام گرفته از موضوعات مختلف مانند طبیعت، فرهنگ، تاریخ، یا طرح‌های هنری، انجام می‌شود.

تکنیک‌های مختلفی در مخراجکاری جواهرات وجود دارد. برخی از این تکنیک‌ها عبارتند از:

گراویر کنتراستی (Chasing and Repoussé):

در این تکنیک، جواهرساز از ابزارهای خاص برای تکوین طرح‌ها در سطح جواهر استفاده می‌کند. این ابزارها عبارتند از چکش‌ها و قالب‌های فلزی.

گراویر کنتراستی (Chasing and Repoussé) : یک تکنیک سنتی در جواهرسازی و مخراجکاری است که از قدیمی‌ترین روش‌های تزئین سطوح فلزی استفاده می‌کند. این تکنیک به دو قسمت تقسیم می‌شود: گراویر (Chasing) و رپوزه (Repoussé).

گراویر (Chasing): در این بخش، مخراجکار از دستگاه‌های خاص و ابزارهای مخصوصی برای حکاکی و ایجاد نقوش و طرح‌ها بر روی سطح فلز استفاده می‌کند. این ابزارها ممکن است شامل چکش‌ها با سرهای مختلف یا ابزارهای دقیق‌تر مثل سمباده‌ها باشند. مخراجکار با ضربه زدن به فلز، طرح‌های مختلف را بوجود می‌آورد.

رپوزه (Repoussé): در این بخش، مخراجکار از دستگاه‌ها و ابزارهایی برای پختن و افزایش حجم سطح فلز استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، او با ضربه زدن به زیر سطح فلز، آن را به سمت خارج فشرده کرده و به شکل‌ها و حجم‌های مورد نظر تغییر می‌دهد.

این دو فرآیند معمولاً در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند تا یک تعادل در تزئینات و طرح‌های جواهر ایجاد شود. این تکنیک به ویژه برای ایجاد نقوش هنری، تصاویر، و طرح‌های هندسی در سطح فلزهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انگشت‌کاری (Engraving):

در این تکنیک، مخراجکار با استفاده از انگشت‌های خود یا ابزارهای خاص، نقوش و طرح‌های دقیق را بر روی سطح جواهر حکاکی می‌کند. انگشت‌کاری یکی از تکنیک‌های مخراجکاری است که در صنایع هنری و جواهرسازی استفاده می‌شود. این تکنیک اجازه می‌دهد تا مخراجکار با استفاده از ابزارهای دقیق یا انگشتان خود، نقوش و طرح‌های زیبا را بر روی سطح فلزی حکاکی کند. این فرآیند به دقت و هنر مخراجکار بستگی دارد تا نتایج دقیق و زیبا به دست آید.

برخی از ویژگی‌های انگشت‌کاری در جواهرسازی عبارتند از:

انگشت‌ها به عنوان ابزار: در این تکنیک، مخراجکار از انگشتان خود به عنوان ابزار برای حکاکی استفاده می‌کند. این انگشتان می‌توانند برای ایجاد خطوط، نقوش، و حتی طرح‌های پیچیده‌تر به کار روند.

استفاده از ابزارهای دقیق: علاوه بر انگشتان، ممکن است مخراجکار از ابزارهای دقیق مانند انگشت‌های فلزی، سمباده‌ها، یا ابزارهای حکاکی استفاده کند تا جزئیات دقیق‌تری را ایجاد کند.

ایجاد نقوش و طرح‌ها: این تکنیک به مخراجکار امکان می‌دهد تا نقوش مختلفی را بر روی سطح فلزی ایجاد کند، از نقوش هندسی ساده گرفته تا طرح‌های پیچیده و هنری.

استفاده در هنرهای دستی: انگشت‌کاری نه تنها در جواهرسازی بلکه در هنرهای دستی و تزئینات دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنیک به هنرمندان این امکان را می‌دهد که آثار دستی خود را با جزئیات زیاد و حساسیت افزایش دهند.

منحصربه فردی: هر مخراجکار با استفاده از انگشت‌کاری می‌تواند لمس شخصی خود را به آثار خود بیفزاید. این ویژگی به اعمال یکتا و منحصربه فردی اجازه می‌دهد.

به عنوان یک هنر سنتی، انگشت‌کاری به تراث فرهنگی جواهرسازی و هنرهای دستی بسیار ارزش افزوده است.

زیورآلات گردان (Rotary Tools):

استفاده از ابزارهای چرخان مانند دستگاه‌های حکاکی گردان برای ایجاد طرح‌های پیچیده و دقیق.

 زیورآلات گردان (Rotary Jewelry) یکی از تکنیک‌های مخراجکاری در صنعت جواهرسازی است که از دستگاه‌های چرخان (Rotary Tools) برای ایجاد طرح‌ها و تزئینات بر روی جواهرات استفاده می‌کند. این تکنیک به کمک دستگاه‌های چرخانی، مخراجکاران را قادر می‌سازد تا به صورت دقیق و دورانی روی سطح جواهرات کار کنند و طرح‌های متنوعی را ایجاد کنند.ویژگی‌ها و جزئیات مرتبط با زیورآلات گردان عبارتند از:

دستگاه‌های چرخان: در این تکنیک، از دستگاه‌های چرخانی با انواع مختلف سرعت و قطر استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها می‌توانند دارای سرعت قابل تنظیم باشند تا مخراجکاران بتوانند سطح جواهرات را به شکل دقیقی کنترل کنند.

سرعت تنظیم شده: قابلیت تنظیم سرعت در دستگاه‌های چرخان اجازه می‌دهد تا مخراجکاران با توجه به نوع فلز، ابزار، یا طرح مورد نظر، سرعت دوران را تنظیم کنند و نتایج دقیق‌تری بدست آورند.

ابزارهای متنوع: انواع ابزارهای مختلفی برای اجرای زیورآلات گردان وجود دارد. این ابزارها شامل مخراج‌ها، تراشکارها، و انواع دیگری از ابزارهای حکاکی می‌شوند که بر روی دستگاه چرخان نصب می‌شوند.

توانایی ایجاد طرح‌های پیچیده: با استفاده از دستگاه‌های چرخانی، مخراجکاران می‌توانند طرح‌های پیچیده، حروف، نقوش هنری، و حتی تصاویر دقیق را بر روی سطح جواهر ایجاد کنند.

استفاده در جواهرات متنوع: زیورآلات گردان به عنوان یک تکنیک چندمنظوره در جواهرسازی استفاده می‌شود. از این تکنیک بر روی انگشترها، گوشواره‌ها، دستبندها، و دیگر اقلام زیورآلات می‌توان استفاده کرد.

زیورآلات گردان یکی از تکنیک‌های مورد علاقه مخراجکاران است، زیرا امکانات زیادی را برای خلق طرح‌های متنوع و جذاب فراهم می‌کند.

فیلیگری (Filigree):

در این تکنیک، نخ‌های نازک فلزی (معمولاً نقره یا طلا) به‌طور دقیق توسط مخراجکار به یکدیگر پیچیده می‌شوند تا طرح‌های هنری تشکیل شود. فیلیگری (Filigree) یکی از تکنیک‌های مخراجکاری در جواهرسازی است که از طلا یا نقره تشکیل شده و از طریق ترکیب نخ‌های نازک از این فلزها به‌شکل دقیق و هنرمندانه، ساخته می‌شود. این تکنیک بر اساس ایجاد طرح‌ها و شکل‌ها با نخ‌های فلزی است که به‌وسیله ایجاد خمیدگی‌ها و ترکیب آن‌ها به یکدیگر، انواع زیبایی‌شناسی در جواهرسازی به وجود می‌آید.

ویژگی‌ها و جزئیات مرتبط با تکنیک فیلیگری:

نخ‌های نازک: در فیلیگری، از نخ‌های فلزی نازک به عنوان عناصر اصلی طرح‌ها استفاده می‌شود. این نخ‌ها می‌توانند از طلا، نقره، یا دیگر فلزات متداول باشند.

ساختار خمیده: طراحی‌ها در فیلیگری اغلب با استفاده از خمیدگی‌های مختلف ایجاد می‌شوند. نخ‌های فلزی به‌طور دقیق خم می‌شوند و به یکدیگر افزوده می‌شوند تا طرح‌ها و شکل‌های پیچیده ترکیب شوند.

پیچیدگی در طراحی: فیلیگری شامل طراحی‌های پیچیده و جزئیات دقیق است. این تکنیک امکان ایجاد زیورآلاتی با جزئیات فراوان و طرح‌های هنری را فراهم می‌کند.

استفاده در تزئینات: فیلیگری عمدتاً در تزئینات جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنیک به خوبی برای ایجاد زیورآلات مانند گوشواره‌ها، انگشترها، دستبندها و حتی تاج‌ها مناسب است.

انواع فرم‌ها و طرح‌ها: با استفاده از فیلیگری، می‌توان انواع فرم‌ها و طرح‌های هنری ایجاد کرد. از طرحات هندسی گرفته تا نقش‌های متنوع و آبنوس‌های طبیعی، این تکنیک وسیعی از امکانات را در اختیار هنرمندان قرار می‌دهد.

فیلیگری به‌عنوان یک هنر سنتی باستانی در بسیاری از فرهنگ‌ها تاریخچه دارد و امروزه نیز به‌عنوان یکی از تکنیک‌های محبوب در دنیای جواهرسازی شناخته می‌شود.

استخوان‌کاری (Bone Carving):

استفاده از استخوان یا شاخه‌های چوبی برای ایجاد طرح‌های گرهی یا شکل‌های خاص. استخوان‌کاری یکی از فرآیندهای هنری و صنعتی است که در آن از استخوان یا شاخه‌های چوبی برای ساخت زیورآلات و اشیاء هنری استفاده می‌شود. این تکنیک یک ترکیب از هنر و صنعت است که از دوران‌های باستان به‌عنوان یکی از روش‌های قدیمی تزئینی مورد استفاده قرار گرفته است.

ویژگی‌ها و جزئیات مرتبط با استخوان‌کاری:

مواد اولیه: در استخوان‌کاری، مواد اولیه اصلی عمدتاً استخوان حیوانات (مانند گاو و الاغ) و یا شاخه‌های چوبی است. این مواد به‌عنوان پایه برای ایجاد اشیاء هنری و زیورآلات استفاده می‌شوند.

ابزارهای استخوان‌کاری: استخوان‌کاران از ابزارهای مخصوص برای حکاکی، برش، و شکل‌دهی به استخوان استفاده می‌کنند. این ابزارها شامل چکش‌ها، میخ‌ها، دستگاه‌های حکاکی، و ابزارهای دقیق می‌شوند.

حکاکی و برش: یکی از جوانب اصلی استخوان‌کاری حکاکی و برش استخوان است. این عناصر به‌طور دقیق بر روی سطح استخوان یا چوب حاکیانده می‌شوند تا طرح‌های هنری و نقوش تزئینی ایجاد شوند.

ترکیب با مواد دیگر: در برخی از اثرات استخوان‌کاری، استفاده از استخوان را با مواد دیگر مثل فلزات یا سنگ‌های قیمتی ترکیب می‌کنند. این ترکیب می‌تواند به آثار هنری باریکی و تنوع بخشد.

زیورآلات و اشیاء هنری: استخوان‌کاری معمولاً در ساخت زیورآلات مانند گردنبندها، انگشترها، گوشواره‌ها، و همچنین اشیاء هنری مختلف از جمله اسکلپتورها و تمثال‌ها استفاده می‌شود.

الهام از فرهنگ‌ها: استخوان‌کاری در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان یک هنر محبوب به‌شمار می‌آید و اغلب الهام گرفته از الگوها و نقوش فرهنگی خاصی است.

محافظت از محیط زیست: با توجه به روش برداشت استخوان از حیوانات، برخی استخوان‌کاران با مراعات مسائل محیط زیستی سعی در استفاده از مواد معدود به دست آمده از منابع پایدار دارند.

استخوان‌کاری یک هنر باستانی و جذاب است که هنرمندان از آن به‌عنوان یک روش خلاقانه برای ایجاد زیورآلات و اشیاء هنری استفاده می‌کنند.

تراشکاری (Gemstone Carving):

برش و تراش سنگ‌های قیمتی برای ایجاد طرح‌ها و تصاویر درون سنگ. تراشکاری (Gemstone Carving) یک هنر و تکنیک دستی است که در آن از سنگ‌های قیمتی برای ایجاد اشکال، نقوش و تصاویر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنیک به وسیله‌ی تراشکاران یا انگشت‌کاران مهارت‌دار انجام می‌شود که با دقت و حوصله، سنگ‌ها را به شکل‌ها و طرح‌های مختلف تراش می‌دهند.

ویژگی‌ها و جزئیات مرتبط با تراشکاری سنگ‌های قیمتی:

نوع سنگ‌ها: تراشکاری معمولاً با استفاده از سنگ‌های قیمتی مانند الماس، زمرد، یا یاقوت انجام می‌شود. هر نوع سنگ دارای ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود است که تاثیر بسزایی بر نحوه تراشکاری دارد.

ابزارهای تراشکاری: تراشکاران از ابزارهای مختلفی برای تراشکاری سنگ‌ها استفاده می‌کنند. این ابزارها شامل چرخ‌های تراشکاری، بره‌ها، نازک‌ها، و ابزارهای دقیق دیگر می‌شوند.

انواع تراش‌ها: انواع تراش‌های مختلف برای سنگ‌های قیمتی وجود دارند. برخی از تراش‌های معروف شامل تراش بریلیانت، تراش کبوشن، تراش کبوشن، و تراش مارکیز است. هر کدام از این تراش‌ها به سنگ شکل و براقیت خاصی می‌بخشند.

تصاویر و نقوش: تراشکاران می‌توانند تصاویر متنوعی را بر روی سنگ‌ها تراش کنند، از نقوش هنری و گیاهان تا تصاویر طبیعی و شخصیت‌های فانتزی.

تراشکاری هنری: برخی تراشکاران به عنوان هنرمندان تراش‌های هنری انجام می‌دهند که بیشتر بر روی جزئیات و طرح‌های هنری تمرکز دارند تا به عنوان زیورآلات یا اشیاء آرایشی به‌کار روند.

مجسمه‌سازی: در برخی موارد، تراشکاران سنگ‌های قیمتی را به عنوان قطعات مجسمه‌سازی استفاده می‌کنند. این اثار معمولاً دارای طرح‌ها و اشکال پیچیده‌تر هستند.

ارزش افزوده: تراشکاری به سنگ‌های قیمتی ارزش افزوده می‌دهد و می‌تواند این سنگ‌ها را به زیورآلات با ارزش، ساعت‌ها، یا اشیاء هنری تبدیل کند.

تراشکاری سنگ‌های قیمتی یک هنر دقیق و زیباست که توسط هنرمندان ماهر انجام می‌شود و می‌تواند به ساخت زیورآلات و اثار هنری منحصر به فرد کمک کند.

مخراجکاران معمولاً نیاز به مهارت‌های زیبایی‌شناسی، دقت، و حوصله دارند تا بتوانند آثاری با کیفیت و زیبا ایجاد کنند. هنر مخراجکاری جواهرات همواره به عنوان یک هنر با ارزش در دنیای هنر و صنعت جواهرسازی تلقی می‌شود.

نام دیگر مخراج کاری ، مرصع کاری نیز می باشد. بعد از اینکه پایه کار آماده شد و جواهر تراش خورد، زمان اتصال سنگ به پایه می باشد. این کار نیاز به مهارت و دقت بالایی دارد و از روش های مختلفی استفاده می شود.

روش های مختلفی برای مخراج کاری سنگ های وجود دارد از جمله
مخراجکاری چنگی
مخراجکاری قلم خور
مخراجکاری ریلی
مخراجکاری کاسه ای
مخراجکاری دیواره ای
مخراجکاری نبشی

در جواهرات مختلف، پایه های متفاوتی استفاده می شود، برخی از این پایه ها عبارتند از

پایه چنگه ای(prong)
پایه کانالی(channel)
پایه سنگفرشی(pave)
پایه حفره ای یا دیواره ای(bezel)
پایه بالرین(ballerina)
پایه خوشه ای(cluster)
پایه مهره ای(bead)
پایه تراز(flush)

گاها برای تسریع در انجام مخراجکاری از چسب استفاده می شود که به مرور زمان نگین ها ها از رکاب جدا می شوند، و این روش اصلا مناسب نمی باشد، مخراج کاری بسیار ظریف و دقیق می باشد که نیاز به تجربه و استعداد می باشد. مخراج کار باتوجه به تجربه و تخصصی که دارد ابزار گوناگون را تنظیم می کند تا برای مخراج کاری، دقت کار را بالا ببرد و آسیب کمتری به رکاب جواهر وارد شود. در طول زمان مخراجکاری معمولا از پایه های محکم چوبی برای نگهداشتن جواهرات استفاده می شود جواهراتی مانند گوشواره، انگشتری، گردنبند و دستبند و… مسلما در هنگام مخراجکاری ، اگر پایه های نگهدارنده قادر به نگهداری ثابت سنگ در محل خود نباشند، به سنگ آسیب وارد می شود. در این صورت نتیجه زحمات هنرمند مخراجکار از بین رفته و جواهر دچار افت قیمت زیادی خواهد شد. فشار بیش از حد ابزار نیز منجر به ایجاد خط و خراش روی پایه نگهدارنده شده و کیفیت نهایی کار را کاهش می دهد. تمام این موارد باعث می شود تا مخراجکار حرفه ای در نهایت آرامش کار خود را به اتمام برساند .

برای خرید محصولات مخراجکاری شده کلیک کنید.

www.instagram.com/goharrafshan

09306226344